| تحلیل مولفه‌های تربیتی ادبیات تعلیمی کتاب های فارسی متوسطه دو از نظر زیبایی‌شناسی هنری |
| کد مقاله : 1180-3RDARTCONF |
| نویسندگان |
|
زهرا عبدالهی *1، فریده خواجه پور2، صادق رشیدی2 1دانشجو 2استادیار دانشگاه فرهنگیان |
| چکیده مقاله |
| ادبیات تعلیمی به عنوان یکی از بر جسته‌ترین انواع ادبی در کتاب فارسی، با محوریت مضامین آموزشی، اخلاقی و تربیتی، نقش بی بدیلی در شکل دهی به ارزش‌های فرهنگی و انسانی دارد. این ژانر ادبی، که بخش مهمی از کتاب فارسی دوره متوسطه دوم را تشکیل می‌دهد، ابزاری مؤثر برای انتقال مفاهیم اخلاقی، به نسل نوجوان است. فصل ادبیات تعلیمی در این کتاب‌ها جایگاهی برای تلفیق مؤلفه‌های تربیتی با ابعاد زیبایی‌شناسی هنری دارد؛ اما یکی از چالش‌های اساسی در این زمینه نحوه بهره‌گیری از عناصر هنری (مانند زبان ادبی، تصویرسازی، تمثیل، استعاره و موسیقی کلام) جهت افزایش جذابیت و اثربخشی پیام‌های اخلاقی است. پژوهش حاضر تلاش کرده به این پرسش‌ها پاسخ دهد که مؤلفه‌های تربیتی موجود در فصل ادبیات تعلیمی کتاب‌های فارسی متوسطه دوم کدامند؟ ابزارهای زیبایی‌شناسی در این متون چگونه طراحی شده‌اند و چه نسبتی میان پیام‌های اخلاقی و جلوه‌های هنری وجود دارد؟ این پژوهش با رویکرد توصیفی-تحلیلی و روش تحلیل محتوای کیفی انجام گرفته است. اطلاعات پژوهش از فصل ادبیات تعلیمی سه کتاب فارسی دوره متوسطه دوم استخراج شده‌است و جامعه آماری ما دوازده متن شامل دروس اصلی، روان‌خوانی‌ها، شعرخوانی‌ها و گنج حکمت‌هاست. ابزار تحلیل اطلاعات ما فرم‌های تحلیل محتوا و چک‌لیست‌های استخراج داده بود و داده‌ها از دو منظر تربیتی و زیبایی‌شناسی بررسی شدند. نتایج نشان می‌دهد که فصل ادبیات تعلیمی سه پایه شامل سی مؤلفه تربیتی است که بیش از نیمی از این مؤلفه‌ها به پایه دوازدهم اختصاص دارد، به علاوه در بیشتر متون از روش‌های غیر مستقیم برای انتقال مفاهیم تربیتی استفاده شده است و تنوع ابزارهای زیبایی‌شناسی در مجموع سه پایه، تناسب بالایی با نیاز‌های نوجوانان دارد اما در هر پایه به صورت مجزا نیاز به بازنگری‌هایی مشهود است. این پژوهش تأکید دارد که تلفیق مؤثر ابزارهای هنری و مفاهیم اخلاقی می‌تواند در ارتقای جذابیت محتوای آموزشی و تربیت نسل نوجوان تأثیرگذار باشد. |
| کلیدواژه ها |
| ادبیات تعلیمی، زیبایی‌شناسی هنری، کتاب‌های فارسی متوسطه دو، مولفه‌های تربیتی. |
| وضعیت: پذیرفته شده برای ارسال فایل های ارائه پوستر |