طراحی الگوی آموزش هنر قالی‌بافی به هنرجویان کم‌توان ذهنی، به روش نظریه داده‌بنیاد
کد مقاله : 1168-3RDARTCONF (R1)
نویسندگان
فاطمه مرادی *
هنرآموز رسمی اموزش و پرورش کرمانشاه
چکیده مقاله
هدف از انجام این پژوهش، طراحی الگوی آموزش هنر قالی‌بافی به هنرجویان کم‌توان ذهنی بر اساس روش داده‌بنیاد بود. این پژوهش، بر مبنای هدف، از نوع پژوهش بنیادی، از منظر رویکرد، استقرایی، به‌لحاظ ماهیت و روش، پژوهش کیفی از نوع داده‌بنیاد بود. در پژوهش حاضر، از انجام مصاحبه نیمه‌ساختاریافته با خبرگان، به‌روش تحلیل محتوای کیفی شد. جامعه آماری پژوهش، معلمان آموزش‌و‌پرورش استثنایی در شهر همدان بودند. روش‌ نمونه‌گیری، به‌صورت هدفمند بود و تا رسیدن به اشباع نظری، ادامه یافت. مجموعه اعضاء نمونه پژوهش، شامل 10 نفر افراد معلمِ متخصص در حوزه آموزش و روانشناسی کودکان استثنایی در سطح شهر همدان بودند. اطلاعات مورد نیاز برای پژوهش، به روش کتابخانه‌ای و مصاحبه با معلمان صاحب‌نظر، گردآوری شد. برای تحلیل مصاحبه‌های کیفی انجام‌شده، از روش تحلیل محتوای کیفی، در سه مرحله (1) کدگذاری باز، (2) کدگذاری محوری و (3) کدگذاری مقوله‌ای یا گزینشی، بهره گرفته شد. از آنجایی‌ که ‌الگو بر اساس نظریه داده‌بنیاد شکل گرفت، شامل شش مقوله (1) شرایط علّی (پنج مقوله (1) نیازهای رشدی، (2) توانمندسازی شغلی و اقتصادی، (3) حفظ فرهنگی و هنری، (4) یکپارچگی اجتماعی، و (5) فواید درمانی)؛ (2) شرایط زمینه‌‌ای (پنج مقوله (1) حمایت نهادی، (2) محیط فیزیکی، (3) زمینه فرهنگی و اجتماعی، (4) آمادگی و ویژگی‌های دانش‌آموز، و (5) زمینه اجتماعی و اقتصادی)؛ (3) شرایط مداخله‌‌گر (شش مقوله (1) چالش‌های خاص دانش‌آموز، (2) چالش‌های مربوط به معلم، (3) محدودیت منابع، (4) موانع محیطی، (5) انگ اجتماعی و فرهنگی، و (6) مسائل برنامه‌ای و ساختاری)؛ (4) راهبردها (هفت مقوله (1) تطبیق برنامه درسی، (2) فنون تدریس، (3) استفاده از ابزارها و فناوری تطبیقی، (4) تقویت و انگیزه مثبت، (5) یادگیری مشارکتی و مبتنی بر همسالان، (6) یکپارچه‌‌سازی درمانی، و (7) مشارکت جامعه و خانواده)؛ (5) پیامدها (هفت مقوله (1) توسعه شخصی، (2) یکپارچگی اجتماعی، (3) فرصت‌های شغلی، (4) حفظ فرهنگ، (5) فواید درمانی، (6) توانمندسازی خانواده و جامعه، و (7) تأثیر اجتماعی گسترده‌تر) و (6) مقوله محوری (مقوله اصلی «آموزش فراگیر و انطباقی برای توسعه مهارت» چهر مقوله کلی (1) سازگاری روش‌های تدریس، و (2) یادگیری دانش‌آموزمحور، (3) توانمندسازی از طریق کسب مهارت، و (4) فواید درمانی و رشدی) است.
کلیدواژه ها
آموزش قالی‌بافی، آموزش هنر، دانش‌آموز کم‌توان ذهنی، و نظریه داده‌بنیاد.
وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی