کاربرد بینامتنیت در آموزش و تربیت هنری (مطالعه موردی: بررسی نگاره گذر سیاوش از آتش منتخب کتاب فرهنگ و هنر پایه نهم)
کد مقاله : 1105-3RDARTCONF
نویسندگان
جواد نکونام *
عضو هیات علمی
چکیده مقاله
تربیت هنری از مهمترین اهدافی است که آموزش هنر در مدارس دنبال می کند. تربیت هنری دارای رویکردها و دیدگاه‌های مختلفی است. در بعضی از آنان، آفرینشگری هنری و تولید محصول نهایی مورد توجه است، در بعضی دیگر تاریخ و نقد هنری یا بیانگری و برون‌ریزی اهمیت بیشتری دارد. پژوهش حاضر به رویکرد نقد هنری و خوانش اثر در نزد مخاطب( دانشجومعلمان و دانشجویان) توجه ویژه دارد. برای رسیدن به این هدف یکی از این شیوه های مهم نقد ادبی و هنری نوین، یعنی روش بینامتنیت انتخاب شده است. هدف اصلی نوشتار حاضر، آشنایی مخاطبان با یکی از شیوه های مهم نقد ادبی و هنری معاصر، یعنی بینامتنیت خوانشی(مخاطب محور) است که با تطبیق آن بر پیکره های مطالعاتی ایرانی و اسلامی، قابل بهره برداری است. گردآوری اطلاعات به روش کتابخانه ای و نیز تحقیق میدانی بوده است.
جهت بررسی فرض خود به مطالعه موردی یک نگره تاریخی از کتاب آموزش فرهنگ و هنر پایه نهم پرداخته شده است. به همین منظور در ابتدا، شناسه تاریخی پیکره ی حاضر معرفی می شود و سپس، کشف تمامی خوانش های ممکن با رویکرد بینامتنی در متن مذکور کانون توجه قرار می گیرد. در مرحله بعد، با تحقیقی میدانی، نقش متن مذکور در خوانش مخاطبان اثر نقد و بررسی می شود. بدین منظور، شصت خوانش مختلف که از مصاحبه با دانشجویان و دانشجومعلمان در رشته های آموزش هنر و علوم تربیتی حاصل شده محور تحلیل این قسمت است. یافته های پژوهش حاضر نشان می دهد که نخست خوانش بینامتنی به عنوان روش تحقیق نوین، قابلیت نقد و بررسی آثار هنری و تجسمی ایرانی را دارد. دوم، خوانش مخاطبان اثر حاضر، اغلب خوانشی مرکب (متنی، بینامتنی و فرامتنی) بوده است. سوم اینکه آشنایی با نقد و مطالعه روابط بینامتنی به عنوان یک شیوه نوین تدریس و تحلیل محتوا ضمن آنکه بر آموزش و تربیت هنری دانشجو معلمان و دانش آموزان تاثیر مثبت و خلاقانه ای دارد قابل استفاده برای معلمان و دبیران هنر مدارس با هدف تسهیل فرآیند یاددهی و یادگیری می باشد.
کلیدواژه ها
تربیت هنری، بینامتنیت خوانشی، نشانه شناسی، آموزش هنر، پایه نهم.
وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی